بافت اجتماعی و پویه شناسی تحول تکنولوژیک
اولین انقلاب تکنولوژی اطلاعات در دهه 70 در آمریکا به طور عمده در کالیفرنیا، و بر اساس تحولات دو دهه ی قبل و تحت تاثیر عوامل مختلف نهادی ، اقتصادی و فرهنگی متمرکز شد. اما این انقلاب از دل هیچ گونه نیاز از پیش تعیین شده بیرون نیامد: بیشتر انگیزه ای تکنولوژیک داشت تا علتی اجتماعی.(ص82)
پیدایش جامعه ی شبکه ای را که سعی خواهم کرد در فصل های بعدی این مجلد بررسی کنم، نمی توان بدون شناخت ارتباط بین این دو گرایش نسبتاً مستقل درک کرد: توسعه ی تکنولوژی های جدید اطلاعاتی و تلاش جامعه ی کهن برای تجهیز مجدد خود با استفاده از قدرت تکنولوژی به منظور خدمت به تکنولژی قدرت.
انقلاب تکنولوژی اطلاعات از لحاظ فرهنگی، تاریخی و مکانی به مجموعه شرایط بسیار خاصی بستگی داشت که ویژگی های آن تکامل آتی این انقلاب را تضمین می کرد.(ص83)
مدل ها، کنشگران و پایگاه های انقلاب تکنولوژی اطلاعات
اگر اولین انقلاب صنعتی بریتانیایی بود، اولین انقلاب تکنولوژی اطلاعات هم آمریکایی بود، با صبغه ای کالیفرنیایی.(ص83)... و گسترش آن سهمی در شکل گیری محیط نوآوری داشت که در آن اکتشاف و کاربردها با یکدیگر ارتباط متقاب داشته ودر یک فرایند مکرر آزمون و خطا و یادگیری از طریق خلق و ابداع مورد آزمایش قرار می گرفتند، این محیط ها نیازمند تمرکز مراکز پژوهشی، موسسات آموزش عالی، شرکت های تولید کننده ی تکنولوژی پیشرفته، شبکه فروشندگان کالاها و خدمات جانبی و شبکه های تجاری سرمایه های مخاطره آمیز برای تامین مالی شرکت های نوپا بود. وقتی که محیطی موقعیت خود را تثبیت می کند، مثل دره ی سیلیکن در دهه 70، پویه شناسی خاص خود را ایجاد کرده و دانش، سرمایه گذاری ها و استعدادها را از سراسر جهان جذب می کند.(ص87)... اما آیا این الگوی اجتماعی، فرهنگی و مکانی نوآوری را می توان به سراسر جهان تعمیم داد؟... نتیجه گیری ما – کاستلز و پیترهال- نقش حیاتی محیط های نوآوری در توسعه ی انقلاب تکنولوژی اطلاعات را تایید می کند.مجموعه ی دانش علمی-فنی، نهادها، شرکت ها و نیروی کار، کوره های تکنولوژی در عصر اطلاعات هستند.
جالب ترین کشف ما این استکه بزرگترین مناطق کلان شهری قدیمی جهان صنعتی، مهم ترین مراکز نوآوری و تولید در تکنولوژی اطلاعات در بیرون از ایالات متحده هستند. در اروپا، جنوب پاریس، بزرگترین تجمع تولید و پژوهش تکنولوژی پیشرفته را تشکیل می دهد و بزرگراه M4 لندن، هنوز هم پایگاه برتر الکترونیک در بریتانیاست. و از لحاظ تاریخی ادامه کارخانه های مهمات سازی است که از قرن نوزدهم برای دستگاه سلطنت کار می کنند.(ص88)
رواقع نوآوری تکنولوژیک عمدتاً معطوف به بازار بوده است و مبتکران ، که هنوز هم غالباً در استخدام شرکت های بزرگ هستند، به ویژه در ژاپن و اروپا به تاسیس شرکت های خود در آمریکا و به طور روزافزون در اروپا ادامه می دهند. این مساله باعث شتاب گرفتن نوآوری تکنولوژیک و انتشار سریع آن می شود.(ص91)
در حقیقت از طریق این فصل مشترک میان برنامه های کلان پژوهشی و بازارهای بزرگ به وجودآمده توسط دولت از سویی ، و نوآوری های غیرمتمرکز که محرک آن یک فرهنگ خلاقیت تکنولوژیک و سرمشق های موفقیت سریع شخصی از سوی دیگر است که تکنولوژی های جدید اطلاعات شکوفا شدند.(ص92)
پارادایم تکنولوژی اطلاعات
اولین ویژگی پارادایم جدید این است که اطلاعات، ماده ی خام آن است.
دومین ویژگی اشاره دارد به فراگیربودن تاثیرات تکنولوژی های جدید.
سومین ویژگی به منطق شبکه سازی هر سیستم یا مجموعه روابطی اشاره دارد که از این تکنولوژی های جدید اطلاعات استفاده می کنند.
چهارمین ویژگی به ویژگی خود شبکه سازی مربوط می شود و آن این است که پارادایم تکنولوژی اطلاعات به انعطاف پذیری متکی است.
ویژگی پنجم این انقلاب تکنولوژی همگریی فزاینده ی تکنولوژی های خاص در درون یک سیستم بسیار منسجم است که در آن مسیرهای تکنولوژیک قدیمی و جداگانه غیرقابل تشخیص می شوند. (صص92-94)
بنابراین ، چنین می نماید که بعد اجتماعی انقلاب تکنولوژی اطلاعات ملزم به پیروی از قانون مربوط به رابطه ی میان تکنولوژی و جامعه باشد که چندی پیش ملوین کرازنبرگ پیشنهادکرد:«قانون اول کرازنبرگ این است که تکنولوژی نه خوب است ، نه بد، خنثی هم نیست.» در حقیقت نیرویی است، شاید بیش از همیشه در چارچوب پارادایم تکنولوژی کنونی که به کانون حیات و ذهن رخنه می کند.(ص96)
پارادایم تکنولوژی اطلاعات
مفهوم الگوی پارادایم تکنولوژیک به دلیل تعاملش با اقتصاد و جامعه به شکل گیری جوهر تحول تکنولوژیک کنونی کمک می کند . اولین ویژگی پارادایم جدید این است که اطلاعات ماده خام آن است : اینها تکنولوژیهایی هستند که روی اطلاعات عمل می کنند ، بر خلاف انقلابهای تکنولوژیک پیشین که در آنها تنها اطلاعات بر روی تکنولوژی عمل می کرد .
دومین ویژگی اشاره دارد به فراگیر بودن تأثیرات تکنولوژیهای جدید . از آنجا که اطلاعات بخش لاینفک تمامی فعالیتهای بشری است ، همه فرایندهای حیات فردی و جمعی ما مستقیمأ توسط رسانه تکنولوژی جدید شکل داده می شود ( گرچه یقینأ توسط آن تعیین نمی شوند ) .
سومین ویژگی به منطق شبکه سازی هر سیستم یا مجموعه روابطی اشاره دارد که از این تکنولوژیهای جدید اطلاعات استفاده می کنند . به نظر می رسد که ریخت شناسی این شبکه با پیچیدگی فزاینده تعامل و اندرکنش ، و الگوهای غیرقابل پیش بینی توسعه ناشی از قدرت خلاقه چنین تعاملی سازگاری تمام دارد . این پیکربندی توپولوژیک ، یعنی شبکه ، اکنون می تواند با استفاده از تکنولوژیهای اطلاعات که به تازگی در دسترس قرار گرفته ، در همه انواع فرایندها و سازمانها تحقق عینی پیدا کند .
ویژگی چهارم ، که به ویژگی شبکه سازی مربوط می شود هرچند کاملأ از آن متمایز است ، این است که پارادایم تکنولوژی اطلاعات به انعطاف پذیری متکی است . نه تنها فرایندها برگشت پذیر هستند ، بلکه سازمانها و نهادها را نیز می توان با آرایش مجدد اجزای آنها اصلاح و حتی به طور اساسی تغییر داد . وجه تمایز پیکربندی پارادایم تکنولوژی جدید توانایی آن برای پیکربندی مجدد است ، یعنی ویژگی تعیین کننده در جامعه ای که وجه مشخصه آن تغییر دائم و سیالی سازمان است .
ویژگی پنجم این انقلاب تکنولوژی همگرایی فزاینده تکنولوژیهای خاص در درون یک سیستم بسیار منسجم است که در آن ، مسیرهای تکنولوژیک قدیمی و جداگانه غیرقابل تشخیص می شوند . از این رو ، میکروالکترونیک ، مخابرات ، الکترونیک نوری و کامپیوتر اکنون همگی در سیستم های اطلاعاتی جا گرفته اند . امروزه مخابرات تنها یکی از شکلهای پردازش اطلاعات است ؛ در عین حال تکنولوژیهای انتقال و ارتباط به طور فزاینده تنوع بیشتری پیدا می کنند و در درون شبکه واحدی جای می گیرد که توسط کامپیوترها راهبری می شوند .
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان