چرا ايرانيان گرايش بسيار بالايي به فضاي مجازي دارند؟
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[03 Dec 2014]
[ منيژه صادقي زاده]
يک کارشناس ارشد روانشناسي گفت: متاسفانه نقد و قضاوتها در جامعه ما آنقدر زياد است که افراد و خصوصا نوجوانان ميکوشند از طريق فضاي مجاري به بيان افکار و احساسات خود بپردازد.
منيژه صادقي زاده در اين گفت و گو افزود: بشر امروز خواه ناخواه در دنيايي انباشته از اطلاعات قرار گرفته که هر رخداد و خبري از آن در هر گوشهاي از جهان بلافاصله به ساير نقاط ديگر مخابره ميشود، لذا ضرورت دارد فرد در اين درياي پرتلاطم، شنا کردن در مسير درست را بياموزد تا بتواند به ساحل مطلوب برسد.
وي با بيان اينکه امروزه تکنولوژي، دروازه ورود به شاهراههاي اطلاعاتي را در فضاي مجازي گشوده است، خاطرنشان کرد: عالم مجازي عالم نامحدودي است که به مدد آن ميتوان کارهاي واقعي با تأثيرات فراوان انجام داد.
اين کارشناس ارشد روانشناسي با اشاره به گستره روزافزون اينترنت در دنياي امروز گفت: اينترنت مرزهاي تازهاي در شکل گيري ارزشها و هويت يابي پيش روي جوانان ايراني قرار داده است.
صادقي زاده، اينترنت را از جمله مظاهر مدرن عرصه سرگرمي و زندگي برشمرد و افزود: بخش عمدهاي از فراغت جوانان صرف گشتن در فضاي اينترنت، وب گردي و گفتوگو در چت رومها ميشود.
وي با اشاره به برخي از ويژگيهاي فضاي مجازي نظير گمنامي و امکان پنهان نگهداشتن هويت و... تصريح کرد: گفتوگوي غالب در عمده اين فضاهاي چت روم، گفتوگوهاي دوستانه جوانان است که با نيت ارضاي کنجکاوي، آشنايي و سرگرمي و گاه شيطنت و ماجراجويي صورت ميگيرد.
وي افزود: انگيزهها و چگونگي استفاده کاربران از چتهاي اينترنتي همچنين بيانگر تفاوتهاي جنسيتي و ميل بيشتر پسران به استفاده از موقعيت جنسيتي برتر خود در اجتماع براي انتخاب سرگرمي و جستجوي روابط دوستانه و آزادانه است.
وي اضافه کرد: در مجموع، گفتوگوهاي اينترنتي عرصه جديدي را براي گذران فراغت طيف رو به افزايشي از جوانان و شکل گيري خرده فرهنگهاي مختلف با زمينهها و علائق متنوع فراهم کرده است. اگر چه نگرش غالب به اين «ميدان» جديد و بهرهمندي از آن عموماً محدود به آشناييها و گفتوگوهاي غيرجدي، کنجکاوانه و عادتي است، با اين حال براي اقليتي مجالي را به منظور تأمل در «سياست زندگي»، بازي با هويت و بازانديشي در پروژه انباشت و ابراز هويت فراهم کرده است.
وي گفت: اين اقليت از پتانسيلهاي فضاي مجازي براي تقويت سرمايههاي سمبليک و فرهنگي خود در برقراري ارتباط و تنظيم روابط با خويش و اجتماع بلافصل خويش استفاده ميکنند. همچنين در وجه منفي، سرگرميهاي مجازي علاقة جوانان به مشارکت اجتماعي و فعاليتهاي مدني را با انگيزههاي مختلف تحت الشعاع قرارميدهد و ممکن است بر مهارتهاي اجتماعي آنان در تدارک فراغتهاي گروهي و تفريحات و بازيهاي غيرمجازي تأثير منفي بگذارد.
وي همچنين ادامه داد: مجاورت طولاني با فضاي مجازي ميتواند به فرهنگ پذيري يک طرفه و تأثيرپذيري افراطي از هنجارها و ارزشها در عرصههاي مختلف ارتباطي و اجتماعي انجاميده و با تقويت جهان وطني تعلقات ملي و سنتي کاربران را تحت تاثير قرار دهد.
اين کارشناس با بيان اينکه زندگي در اينگونه فضاهاي مجازي ميتواند تاثيرات مثبت و منفي مختلفي بر «سبک زندگي» کاربران داشته باشد، يادآوري کرد: فرصتهاي آموزشي، اقتصادي و... از جمله نقاط مثبت اين فضاها است اما حضور در اين دنياها ميتواند آسيب پذيري هاي اجتماعي و خانوادگي را نيز به همراه داشته باشد.
وي گفت: در جامعه ما يکي از مهمترين چالشهاي فرارو، تضادهاي فرهنگي جامعه با اين ابزارها و دستاوردهاي حاصل از آنهاست که بعلت عدم برنامه ريزي، اين تضادها به شکل برجستهتري نمايان و آسيب بيشتري را متوجه جامعه ميکنند.
صادقي زاده با اشاره به اينکه يکي راههايي که نوجوانان هويت فردي خود را تثبيت ميکنند، مهارتهاي ناشي از استفاده از تکنولوژيهاي مدرن است، افزود: يکي از ويژگيهاي جذاب اينترنت از منظر نوجوانان اين است که هيچ ممنوعيتي در رابطه با اطلاعات وجود ندارد، چراکه فضاي مجازي خيلي کم توسط حکومت، مدرسه، والدين و بطور کلي بزرگسالان کنترل ميشود.
وي در پاسخ به پرسشي در خصوص چرايي گرايش بالاي ايرانيان از فضاي مجازي گفت: در جامعه ما افراد آنچه را که ميخواهند نميتوانند در محيطهاي واقعي و طبيعي به دست آورند، يعني نميتوانند به راحتي خودافشاگري داشته باشند و از افکار و احساسات شان صحبت کنند، چرا که نقد و قضاوتها آنقدر در جامعه ما زياد است که شخص سعي ميکند از طريق اين شبکهها به بيان افکار و احساسات خود بپردازد. البته بايد توجه کرد که هر چه در فضاي مجازي هست نبايد به آن اطمينان کرد، چرا که گاهي برخي با اسمهاي مستعار وارد اين شبکهها ميشوند و سعي ميکنند خود را بهتر از آنچه هستند عرضه کنند.
وي ادامه داد: همچنين جذابيتهاي جنسي زودگذر، پرکردن خلاشکست عشقي، چشم و هم چشمي براي فعاليت در فضاي مجازي، ماجراجويي و يافتن احساس قدرتمندي و عزت نفس کاذب نيز از ديگر دلايل گرايش نوجوانان و جوانان به سمت فضاهاي مجازي است.
اين کارشناس ارشد روانشناسي با اشاره به اين که خودباوري ضعيف در نوجوانان و عدم توجه به نيازهاي عاطفي و احساسي در سنين بلوغ از سوي خانواده، زمينه گرايش آنها را به سوي جذب چنين فضاهايي فراهم ميکند، افزود: بهتر است که اولياء و مربيان آموزشي، اين اجازه را به نوجوان بدهند که با توانمنديهايي که دارند، به موقعيتهاي مناسب و صحيحي دست يابند و اين احساس "من ميتوانم خوب باشم" را در خود ببينند، اعتماد به نفس و باور جوان و نوجوان از خودش در سطح بسيار خوبي قرار ميگيرد و اگر نوجواني خود را باور داشته باشد و ارزش خاصي براي خود قائل باشد، کمتر تحت تأثير ديگران، عوامل بيروني و فضاي مجازي قرار ميگيرد.»
وي خاطرنشان کرد: همچنين کنترل و نظارت بجا و سنجيده توام با احترام متقابل و آگاهي سازي از اثرات سوء ارتباط با افراد ناسالم با ذکر ويژگيهاي افراد سودجو، بخصوص در سنين حساس نوجواني به ويژه دختران توسط والدين و اولياء مدرسه بخصوص مشاورين تا حد زيادي ميتواند در گرايش آنان و استفاده درست و مثبت از شبکههاي ارتباطي مجازي تاثيرگذار باشد
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: